Perspektywa praw człowieka

Kiedy mówimy o rozwoju, warto odwoływać się do praw człowieka, gdyż w tym kontekście ich zasięg jest o wiele szerszy niż nam się to pozornie może wydawać.

Przeciętnemu Polakowi prawa człowieka kojarzą się z zestawem norm obejmujących prawa obywatelskie i polityczne. Ta perspektywa wynika bezpośrednio z historycznych doświadczeń, kiedy to walka o prawa obywatelskie i polityczne była treścią działań opozycji demokratycznej w PRL. Tymczasem kanon Praw człowieka zapisany został dodatkowo między innymi w Międzynarodowym Pakcie Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych z 1966 roku. W 1986 roku Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło zaś Deklarację Prawa do Rozwoju, w której jednoznacznie określono prawo do rozwoju jako nienaruszalne prawo człowieka, zaś na państwa sygnatariuszy nałożono obowiązek międzynarodowej współpracy w celu powszechnej realizacji tego prawa. Wśród praw człowieka istotnych z punktu widzenia międzynarodowej współpracy rozwojowej wymienić należy prawo do wolności od głodu, prawo do korzystania z ochrony zdrowia, prawo do odpowiedniego poziomu życia obejmujące wyżywienie, odzież i mieszkanie, prawo do stałego polepszania warunków bytowych, prawo do nauki i prawo do pracy. Wypełnianie wymienionych praw względem obywateli leży w kompetencjach poszczególnych państw, jednakże realizacja tego zadania powinna być wspomagana na drodze współpracy międzynarodowej.

Myślenie o zrównoważonym rozwoju wymaga od nas nawiązywania do praw i obowiązków jakie mamy w stosunku do ludzi na całym świecie oraz wobec naszej planety. Patrząc na zrównoważony rozwój z perspektywy praw człowieka, należy pamiętać, że aby dany człowiek lub społeczeństwo mogło się rozwijać, najpierw muszą być spełnione podstawowe potrzeby jednostki.

W wymiarze praktycznym podejście takie koncentruje się na walce o prawa grup odrzuconych i marginalizowanych, a także tych, których prawa mogą zostać złamane i opiera się na założeniu, że żadne państwo nie może rozwijać się nie uznawszy praw człowieka za swoje podstawowe zasady funkcjonowania.

źródło: PAH

Więcej na ten temat:

broszura wydana przez Polską Akcję Humanitarną

dokument wydany przez Urząd Wysokiego Komisarza ds. Praw Człowieka – ONZ

Prawo do rozwoju – artykuł Marka Marczyńskiego

Koniec ery rozwoju – artykuł Jacqueline Mowbray